Kupasan Novel Konserto Terakhir - Tema dan Persoalan

Tema:
Kegigihan dan ketabahan seorang anak muda dalam menghadapi cabaran dalam kehidupan sehingga berjaya mengecapai kejayaan yang gemilang sebagai seorang seniman.

Persoalan:
1. Kepentingan Ilmu pengetahuan dalam kehidupan.
a) Hilmi tidak berjaya untuk mendapatkan pekerjaan yang baik walaupun cuba dibantu oleh Datuk Johari kerana beliau tidak mempunyai pendidikan.

2. Kerajinan dan kegigihan dapat menjadikan diri seseorang berjaya.
a) Walaupun tidak berpendidikan dan miskin, Hilmi akhirnya berjaya menjadi seorang seniman yang terkenal kerana usaha gigih beliau mempelajari ilmu bermain alat muzik.

3. Sikap sesetengah masyarakat yang mementingkan pangkat dan memandang rendah pada orang lain.
a) Datin Salmah memandang hina kepada Hilmi kerana beliau anak kampung yang tidak berpendidikan dan miskin.
b) Datin Salmah menganggap kehadiran Hilmi ke rumah beliau hanya menjejaskan status keluarganya. Hilmi juga dimarah apabila mengusik piano anaknya Hayati.

4. Keikhlasan dalam memberikan pertolongan tanpa mengharapakan balasan.
a) Encik Bakar sanggup mengajar Hilmi bermain alat muzik dan mencipta lagu sehingga Hilmi berjaya menjadi seorang seniman yang terkenal. Encik Bakar tidak mengenakan apa-apa bayaran semasa mengajar Hilmi.

5. Berkorban demi kebahagiaan orang lain.
a) Hayati sanggup mengorbankan cintanya demi kebahagiaan ibu bapanya. Hayati mencintai Hilmi tetapi berkahwin dengan Mohsin kerana memenuhi kehendak Datuk Johari dan Datin Salmah.
b) Pak Karim berkorban untuk kebahagiaan Datuk Johari dan Datin Salmah. Pak Karim sanggup merahsiakan Hilmi adalah anak Datuk Johari kerana takut mengancam kebahagiaan rumah tangga Datuk Johari dan Datin Salmah.

6. Sifat bertanggungjawab dalam melakukan sesuatu pekerjaan.
a) Hilmi menunaikan tanggungjawab dengan sebaiknya sebagai tukang kebun. Hilmi menanam pelbagai sayur seperti bayam, petola, terung, kacang dan mentimun. Hilmi menternak ayam dan hasilnya dapat dijadikan lauk pauk. Hilmi dapat menjaga pokok bunga sehingga halaman rumah Datuk Johari sangat cantik.
b) Hilmi bekerja keras untuk menjayakan Pertunjukan Orkestra Perdana kerana tugas itu telah diamanahkan kepadanya oleh Ketua pengarah RTM.

7. Menyedari kesilapan yang pernah dilakukan.
a) Datuk Johari insaf akan perbuatannya yang kejam terhadap isteri pertamanya.
b) Datin Salmah menangis apabila mengetahui kisah sebenar Hilmi ketika Hilmi sedang sakit.
c) Azizah menyesali kerana perbuatannya meninggalkan Helmi. Beliau datang ke hospital memohon maaf daripada Pak Karim kerana berbuat salah terhadap Hilmi.